مهم‌ترین دلیل عدم توسعه اقتصادی چیست؟
طی مدت دو سال فعالیت صنفی به عنوان رئیس هیئت مدیره انجمن فناوری‌های نوین مالی (فین‌تک) همواره به این فکر بودیم که مهم‌ترین دلیل عدم توسعه اقتصادی چیست؟
تجربیات و مطالعات ما نشان می‌دهد که سه دلیل ورود به بازار نهاد تنظیم‌گر، بی‌کیفیتی عمیق برنامه‌ها، قوانین و مقررات و عدم امکان جهانی یا منطقه‌ای شدن کسب‌وکارها اساسی‌ترین ریشه‌های مشکلات فعلی هستند. ورود به بازار نهاد تنظیم‌گر به مفهوم ارائه محصول یا راهکار در بازار، در لایه خرده‌فروشی یا لایه‌های میانی، تعیین قیمت، انجام و پردازش عملیات، ایجاد فرصت ویژه برای چند نهاد یا ایجاد انحصار است. این اقدامات به صورت مستقیم توسط نهاد تنظیم‌گر یا به صورت غیرمستقیم از طریق نهادهای زیرمجموعه یا وابسته انجام می‌شود.
معمولا بهانه‌های این ورود به بازار عبارت از امنیتی یا حساس بودن موضوع، قابل مشاهده و کنترل شدن موضوع، رفع نیاز عمومی و … است. این خدمات بعضا در ابتدا بدون درآمد ولی در نهایت درآمدزا خواهند شد و در اکثر موارد نهاد تنظیم‌گر فعالیت سایر نهادهای اقتصادی خصوصی را در آن حوزه ممنوع می‌کند.
نتیجه ورود به بازار نهاد تنظیم‌گر نابودی نظام بازار به بهانه امنیت از بین رفتن رقابت و افزایش قیمت و کاهش سرعت توسعه و ایجاد انحصار و بعضا فساد و در نهایت عدم امکان رقابت جهانی و مهاجرت نخبگان در اثر عدم وجود فضای کار آزاد است و آنچه از دست خواهد رفت در نهایت امنیت خواهد بود که به دلیل عدم توسعه نابود خواهد شد. بی‌کیفیتی در برنامه‌ها، قوانین و دستورالعمل‌ها منجر به ناکارآمدی و فساد ساختارها، نارضایتی منابع انسانی، عدم وجود حرکتی منسجم با راهبردی مشخص و در نهایت از بین رفتن تمامی مزایای رقابتی ایران و ایجاد نارضایتی عمومی است و عدم امکان فعالیت جهانی یا منطقه‌ای نیز بازار ما را بسیار کوچک و محدود کرده و باعث عقب ماندگی از رقابت جهانی شده است.
به نظر می‌رسد راه برون رفت از این بحران اول به رسمیت شناختن مکانیزم بازار و جرم‌انگاری ورود به بازار نهاد تنظیم‌گر است. دوم افزایش کیفیت مقررات در فرایند حذف مقررات زائد توسط تیمهای تخصصی و تدوین مقررات تخصصی با کیفیت با مشاوران خارجی باتجربه است و سوم اعتمادسازی با سایر کشورهای منطقه و جهان، ایجاد منافع مشترک و شروع ورود، به بازارهای منطقه و جهان است.
مهدی شریعتمدار رئیس سابق انجمن فین‌تک ایران
دیدگاه خود را بنویسید